4.БАЛА, АТА-АНА - ДЕТИ, РОДИТЕЛИ

Бала… Балының ісі шала

Детишки... Дела их – делишки

Балалы үй—базар,

Баласыз үй — мазар

Дом с детьми — базар,

дом без детей — мазар

Екі қатынның баласы —

екі рулы елдей

Дети от двух жён,

словно дети двух племён

Талапты бала—

талпынған құстай

Коль ребёнок толков –

к полёту готов

Боранды күні бала құтырар,

Желді күні ит құтырар

Дети шалят - наступит буран,

собаки взбесились – жди ураган

Қарға баласын аппағым дер,

Кірпі баласын жұмсағым дер

Ворона зовет воронёнка беленьким,

ёж своего ежонка — мягоньким

Үйің үй-ақ екен,

ішінде ойнайтын баласы болса.

Лучший дом на свете - 

где забавляются дети

Ерке бала екі жылар

Капризный ребёнок чрезмерно плаксив

Бесіксіз үйде береке жоқ

Дом без люльки неуютен

Ұяда не көрсең,                            

ұшқанда соны ілесің.  

Что видел в гнезде, 

то и будешь хватать в полёте

Құс балапаны үшін тұзаққа түседі,

Адам баласы үшін азапқа түседі

Птица из-за птенцов попадает в сеть,

человек из-за детей попадет в клеть

Ата — асқар тау

Ана — баурындағы бұлақ,

Бала — жағасындағы құрақ

Отец — горный пик,

мать — у подножья родник,

дети  — береговой тростник

Жылауық болса да,

Баланың бары жақсы,

Бақырауық болса да,

Түйенің бары жақсы

Пусть и крикливый,

был бы верблюжонок;

пусть и плаксивый,

лишь бы был ребенок

Анасыз өмір –

сөнген көмір                   

Без матери доля –

потухшие уголья          

Ердің анасы – елдің анасы.

Героя  мать – народу мать.

Дана,                                                  

дананы туған ана.        

Знатна знать,

но знать породила мать

Ағайын – алтау,  ана – біреу.

Родни шесть, но мать одна.

Ағайының алтын сарайынан

Ананың жыртық лашығы артық.

Чем златой дворец родни, -

лучше матери лачуга

Алып та анадан жаратылады.

Даже Великий рождён матерью

Алты ұл туған ананы  

Ханым десе болады.  

Мать, родившую шесть сыновей,

следует называть «госпожой».

Ана тілін алмаған баладан без               

Бала бағу алмаған баладан без. 

Отрекайся от детей непослушных матери,

отрекайся от детей, не воспитывающих детей.

Әмірші де әйелден туады.

Даже правитель порождён женщиной       

Әйелді жаман десең,                 

Анаң оның ішінде.                       

Станешь хулить женщину,  -

мать свою втиснешь в хулу.